Olimpiada Chemiczna Folder Wstępny
Ten temat został już kiedyś przeze mnie opracowany (post 1 oraz post 2), jednak na przestrzeni ostatnich lat zaszła tutaj lekka zmiana, która oczywiście nie została Wam oficjalnie zakomunikowana, a niektórzy zawodnicy musieli się o niej dowiedzieć na własnych, przykrych doświadczeniach.
Wśród bardziej doświadczonych zawodników funkcjonował kiedyś taki ,,wewnętrzny żarcik”, że można było wysłać nawet przepis na ciasto jako rozwiązanie Folderu Wstępnego, a i tak zawodnik przeszedłby dalej.
No bo zadajmy sobie pytanie – dlaczego miałby nie przejść?
Przecież zakwalifikowanie do I etapu nic nie daje, nie ma z tego żadnych korzyści. Ba! to samo można nawet powiedzieć o przejściu do kolejnego, II etapu.
Dlaczego zatem mamy zatrzymywać zawodników, których w Polsce jest tak mało, a którzy wykazali jakiekolwiek zainteresowanie Olimpiadą Chemiczną? Musimy tu wziąć pod uwagę jeden bardzo ważny fakt. W zawodach startują osoby z 1. czy 2. klasy, które w momencie, gdy trzeba oddać zadania (koniec października), mogły jeszcze nie zdążyć przerobić (samodzielnie) chemii organicznej, albo są na przykład w połowie jej przerabiania, podczas gdy zadania często są ze związków karbonylowych, omawianych w podręcznikach dopiero pod koniec).
Jak zatem taki uczeń ma rozwiązać te z reguły dwa zadania? Czy jeśli rozwiąże 4 z 6 (lub 3 z 5) zadań z Folderu, to nie powinien przejść dalej? Niby 3/5 to wydaje się mało, a to przecież 60%, podczas gdy progi na 69. edycji wynosiły odpowiednio 49% oraz 50% do II oraz III etapu…
Nauczyciele argumentują to faktem, że skoro nie nauczył się chemii organicznej w październiku, to jak ma się nauczyć w listopadzie, aby zdążyć?
Ale po pierwsze – progi do II etapu to około 50%, więc może nawet tych zadań nie otwierać, a i tak przejść dalej, a chemię organiczną nadrobić do II etapu.
Po drugie – nie przerzucajmy swoich doświadczeń z nauką typowej klasy, gdzie uczniowie uczą się od sprawdzianu do sprawdzianu, bo muszą, na Olimpijczyków, którzy uczą się o wiele szybciej i ciężej (bo mają inne terminy), więc oni zdążą to zrobić!
I tak jak kiedyś wystarczało jakkolwiek rozwiązać zadania z Folderu Wstępnego, tak teraz niektórzy nauczyciele oczekują, że zawodnik ma przynieść ten Folder zrobiony w 100% prawidłowo.
Tak, to prawda, proszę Państwa. Zdarzali się nauczyciele, którzy cofali pracę uczniów, jeśli nie było wszystko dobrze. Zatem problemy są tutaj dwa.
Problem ze strony Olimpiady Chemicznej
Pierwszy problem – brak jasnego komunikatu ze strony Olimpiady Chemicznej w sprawie kryteriów do przepuszczania zawodników do I etapu. Ok, jeśli chcemy wprowadzić jakieś progi, to zróbmy to, ale niech Olimpijczycy będą o nich poinformowani. Aktualny wycinek z oficjalnego regulaminu brzmi następująco :
*Przy okazji chciałbym, aby wybrzmiała jedna rzecz. Czasami zdarza mi się krytykować Olimpiadę Chemiczną, jednak trzeba przyznać, że zauważalne są zmiany idące w dobrą stroną. Mam nadzieję, że wspólny dialog z uczniami oraz nauczycielami doprowadzą do coraz wyższej jakości organizacji zawodów.
Potwierdza się zatem to, co mówiłem wcześniej. Przekazanie rozwiązanych zadań jest jedynie zgłoszeniem swojego udziału. Olimpiada Chemiczna rozsyła rozwiązane zadania do szkół, jednak nie przekazuje żadnych oficjalnych kryteriów czy wytycznych, przez co kreuje się drugi problem – samowolka nauczycieli, którzy błądzą we mgle.
Problem ze strony nauczycieli
Dochodzi teraz do klasycznej niesprawiedliwości, w której jeden nauczyciel przepuści ucznia mającego 3/5 zadań, podczas gdy inny oczekuje wyniku >95% z tych zadań, bo inaczej nie zakwalifikuje takiego ucznia (,,bo narobi wstydu potem na zawodach…”).
Nauczyciele w zdecydowanej większości zupełnie nie znają się na specyfice Olimpiady Chemicznej, abstrahując już od tego, że sami nie przeszliby I etapu, nie mówiąc już o II etapie. Są z reguły zamknięci w swojej maturalnej bańce i schematycznych lekcjach, na których rozwiązują od lat te same zadania, które znają na pamięć. Oczywiście zdarzają się świetni nauczyciele, jednak rzadziej niż częściej.
Miałem w tym roku zawodniczkę, która rok temu ,,przeszła” do I etapu mając tylko 3 zadania, a za drugim razem nie przeszła dalej mając tych zadań rozwiązanych cztery…
To nie są odosobnione przypadki.
Olimpiada Chemiczna Folder Wstępny – stare podejście
Moja postawa wobec Folderu Wstępnego od lat była niezmienna :
- nie pomagam swoim zawodnikom w rozwiązywaniu zadań z Folderu, ponieważ w założeniu miała to być praca samodzielna. Wolę uczciwie rozwiązane 3 zadania niż sztucznie zrobioną całość, której zawodnik nie rozumie
- zadania z Folderu nie są priorytetem przy początku współpracy – najpierw zdobywamy wiedzę ogólną, a na treściach folderowych skupiamy się bliżej zawodów
- zadania z Folderu wskazują nam te działy chemii, na które powinniśmy położyć szczególny nacisk, nie zaniedbując jednak wiedzy ogólnej, która pozwoli nam chemię zrozumieć.
Obecnie, nie chcąc ryzykować, że jakiś zawodnik/zawodniczka się nie dostaną, moje postępowanie wobec Folderu się zmieniło. Bywały już nawet bezpośrednie interwencje telefoniczne z nauczycielami.
Jak wyglądałby idealny świat?
Byłoby świetnie, gdyby Olimpiada stworzyła jasną procedurę kwalifikacji przez Folder Wstępny (i trzeba jeszcze to przekazać nauczycielom). Osobiście jestem zdania, że idea tego pięknego konkursu to propagowanie chemii jako logicznej nauki, ale także takiej, która ma realny wpływ na otaczający nas świat.
Dlatego każda osoba, która wykazuje tym jakieś zainteresowanie, to cenny nabytek, który należy pielęgnować, a nie deptać jej chęci i marzenia, przez niedopuszczenie do zawodów I etapu. Można przecież dodatkowo wyszczególnić fakt, że kwalifikacja do I etapu nie powinna przynosić żadnych korzyści dla zawodnika (bo przecież i tak jest to praca w domu).
Jeśli jednak Komitet zdecydowałby się na ustalenie jakiegoś progu, to wszystko powinno zostać w przejrzysty sposób uczniom zakomunikowane.
Olimpiada Chemiczna Folder Wstępny – nowe podejście
Po co jest Folder Wstępny na Olimpiadzie Chemicznej?
To co piszę, to stan na 69. edycję (piszę artykuł w marcu 2023). Jak zatem najlepiej podchodzić do roli Folderu Wstępnego?
- niezmienny pozostaje fakt, że powinniśmy skupiać się na budowaniu rozległej i dobrze ugruntowanej wiedzy ogólnej, którą dopiero poszerzamy o tematykę poruszoną w FW, co robimy kilka tygodni przed zawodami.
- postaraj się rozwiązać zadania z folderu (części A) jak najlepiej potrafisz. Możesz korzystać z absolutnie dowolnej pomocy*, jaka tylko przychodzi Ci do głowy.
* a więc to jest jedyna zmiana, bo kiedyś promowałem rozwiązywanie bardziej sprawiedliwe, ale samodzielne. Teraz wolę, aby po prostu każdy przeszedł do I etapu, bo na niego już musi się dobrze przygotować, aby przejść dalej. Zawody na żywo zawsze tę wiedzę weryfikują, zatem to wszystko jest zgodne z moim sumieniem.
A Ty co myślisz na ten temat?
